متاتارسالژی یا درد پنجه پا شرایطی است که عضلات زیر انگشتان پا دردناک و ملتهب می‌شود. اگر در فعالیت هایی همچون دویدن و جهیدن شرکت داشته باشید ممکن است به این مشکل دچار شوید. دلایل دیگری از جمله بدشکلی پا و کفش نامناسبی که ممکن است بسیار تنگ یا گشاد باشد، نیز در این مساله تاثیرگذار است.
متاتارسالژی اگرچه شرایطی جدی به شمار نمی رود، ولی می‌تواند توانایی شما را کاهش دهد. خوشبختانه درمان های خانگی مانند گذاشتن یخ و استراحت کردن می‌تواند نشانه ها را از بین ببرد. استفاده از کفش مناسب و کفی های جاذب ضربه و حمایت کننده از قوس پا می‌تواند از بروز مشکلات آینده ناشی از متاتارسالژی پیشگیری نموده و یا آنها را به حداقل برساند.

دلایل بروز متاتارسالژی

گاهی اوقات یک عامل می‌تواند متاتارسالژی یا درد پنجه پا را به همراه داشته باشد. اغلب اوقات چند عامل در این مساله درگیر هستند و از میان آن ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• فعالیت ها و تمارین شدید:
  دوندگان استقامت در خطر ابتلا به متاتارسالژی قرار دارند؛ بالاخص اینکه قسمت جلویی پا به هنگام دویدن فرد، قسمت قابل توجهی از فشار را جذب می‌نماید. اما هر کس که در ورزش های با فعالیت شدید شرکت دارد، مخصوصا اگر از کفش نامناسبی استفاده نماید در خطر بروز متاتارسالژی قرار دارد.
• اشکال خاصی از پا:
  پاهای با قوس بالا، فشار بیشتری را بر متاتارسال وارد خواهد نمود. همچنین اگر انگشت دوم پایتان از انگشت شست بلندتر باشد و این خود عامل اعمال مقدار بیشتری از وزن بر سر متاتارسال دومی خواهد شد.
• بدشکلی پا:
  پوشیدن کفش های کوچک یا پاشنه بلند می‌تواند منجر به بدشکلی پا شود. انگشت چکشی یا شست کژی و تورم و توده های دردناک در زیر انگشت شست (پینه پا) می‌تواند به متاتارسالژی منتهی شود.
• اضافه وزن:
  از آنجایی که به هنگام حرکت عمده وزن به قسمت جلوی پا منتقل می‌شود، اضافه وزن به معنای وارد آمدن فشار بیشتر به متاتارسال است. کاهش وزن می‌تواند این نشانه ها را کاهش داده و یا به کلی از بین ببرد.
• شکستگی تنشی:
  شکستگی های ریز در متاتارسال یا استخوان های انگشتان که می‌تواند دردناک باشد و نحوه توزیع وزنتان بر روی پاها را تغییر دهد.
• کفش های نامناسب:
  پاشنه های بلند که قسمت اعظم وزن را به جلوی پا منتقل می‌نماید، دلیل رایجی از بروز متاتارسالژی در زنان محسوب می‌شود. کفش هایی که در قسمت جلویی باریک می‌شوند و یا کفش های ورزشی که از قسمت مناسبی برای قوس پا و همچنین پدهای جلوی پا برخوردار نیست نیز می‌تواند این مشکل را به دنبال داشته باشند.
• تومور عصبی مورون:
  این رشد غیرسرطانی بافت های فیبری در اطراف یک عصب معمولا بین رئوس سوم و چهارم متاتارسال رخ می‌دهد. می‌تواند نشانه هایی مشابه با متاتارسالژی و همچنین به تبع آن متاتارسال تنشی را ایجاد نماید.
•  ابتلا به آرتروز التهابی مانند آرتروز روماتیسمی یا نقرس.

علائم و نشانه های متاتارسالژی

نشانه های متاتارسالژی یا درد پنجه پا عبارتند از:

• احساس درد، سوزش و تیرکشیدن در گوشت زیر انگشتان پا – بخشی از کف پا که دقیقا چسبیده به انگشتان قرار دارد.
• دردی که بدتر می‌شود : دردی که با ایستادن، دویدن، خم کردن پا یا راه رفتن بدتر می‌شود – بخصوص اگر با پای برهنه بر سطح سخت راه بروید – و با استراحت بهبود می‌یابد.
• درد تیز و تیرکشیدن، بی حسی یا سوزن سوزن شدن در انگشتان
• حسی از وجود سنگریزه در کفش

مشکلاتی که با متاتارسالژی رخ می دهد

اگر متاتارسالژی درمان نشود می‌تواند منجر به درد در بخش های دیگری از همان پا یا نقاطی دیگر در بدن برای مثال در کمر یا لگن، درنتیجه لنگ زدن (نحوه راه رفتن) ناشی از درد پا، شود.

نحوه تشخیص متاتارسالژی یا درد پنجه پا

اگر پس از چند روز استراحت و تغییر کفشتان، باز هم درد قسمت متاتارسال ادامه پیدا کرد، بهتر است به پزشک مراجعه نمایید. پزشک به معاینه پاهای شما می پردازد و از شما خواهد خواست تا راه بروید تا نحوه قدم برداشتنتان را مشاهده کنند. او سوالاتی راجع به فعالیت ها و زمان شروع درد خواهد پرسید. اگر به عامل دیگری در ایجاد درد مشکوک شود، ممکن است به آزمایشات دیگری نیز بپردازد. این آزمایشات ممکن است عبارت باشد از :

•  تصاویر اشعه ایکس به منظور بررسی وجود شکستگی تنشی استخوان
•  آزمایش خون به منظور بررسی اسیده اوره که می‌تواند نشانی از نقرس باشد
• آزمایش فراصوت برای بررسی مشکلات بافت نرم مانند ورم کیسه های مفصلی یا عصب که می‌تواند متاتارسالژی را در پی داشته باشند.
• تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) به منظور بررسی وجود شواهدی از آرتروز یا صدمات احتمالی

درمان درد متاتارسالژی

درمان درد پای ناشی از متاتارسالژی معمولا شامل موارد زیر است:

1. داروهای ضد التهاب:
   استفاده از داروهای ضدالتهاب بدون نیاز به تجویز (OTC) مانند ایبوپروفن می‌تواند التهاب و درد را کاهش دهد.
2. پدهای متاتارسال
   پدهای متاتارسال، بهترین روش به منظور درمان متاتارسالژی به شمار می‌روند. این پدها به کاهش فشار از روی عضلات جلوی پا کمک خواهند نمود. اگر اجرای مراحلی ساده، نشانه هایتان را کاهش نداد، باید به منظور انجام روش های درمانی مناسب و کافی به پزشک مراجعه نمایید.
3. کفش های مناسب
   به هنگام خرید کفش به دنبال کفشی باشید که در قسمت انگشتان، پهن باشد، از قسمت قوس پای مناسبی برخورد باشد و پاشنه بلند نباشد. کفی های ساده می‌تواند از درد های بسیاری در پا جلوگیری نمایند.
4. تزریق کورتیزون
   شرایطی که می‌تواند التهاب جلوی پا را به همراه داشته باشد، می‌تواند از تزریق کورتیزون بهره ببرد. کورتیزون داروی ضدالتهاب قدرتمندی به شمار می‌رود.
5. حذف توسط امواج رادیویی
   حذف توسط امواج رادیویی (RFA) روشی است که به منظور کاهش درد مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جریان الکتریکی ایجاد شده توسط امواج رادیویی می‌توان به منظور گرمایش ناحیه کوچکی از بافت های عصبی و در نتیجه کاهش امواج درد ارسالی از آن ناحیه بخصوص استفاده نمود. در ابتدا یک داروی درون وریدی آرام‌بخش به شما تزریق خواهد شد. سپس به شکم یا پشت به روی میز اشعه ایکس دراز خواهید کشید. پزشک آن ناحیه را با بی حسی موضعی بی حس خواهد نمود. سپس وی :
   .  سوزن ریزی را به ناحیه ای که درد دارید، فرو خواهد کرد؛ اشعه ایکس به پزشک در تعیین موقعیت دقیق کمک خواهد نمود
   .  یک میکروالکترود را از درون سوزن وارد خواهد نمود؛ پزشک از شما راجع به احساس قلقلک خواهد پرسید؛ این به پزشک در تعیین منطقه درست به منظور درمان کمک خواهد نمود.
   .  جریان امواج رادیویی کمی را از طریق الکترود به منظور ایجاد گرما در بافت های عصبی ارسال خواهد نمود
   معمولا پس از اجرای این فرآیند می‌توانید در همان روز به خانه بروید.
6. جراحی
   در صورتی که با موفقیت در روش های دیگر روبرو نشدیم، به جراحی نیاز پیدا خواهد شد. نوع جراحی به مشکل بیمار بستگی دارد. در جراحی می‌توان شکل استخوان را عوض نموده و شست‌کژی یا شکل خمیده انگشتان را صاف نموده و یا عصب های ناراحت و مشکل دار را برداشت.

درمان های خانگی به منظور درمان متاتارسالژی یا درد پنجه پا

روشهای رایج در درمان خانگی متاتارسالژی عبارتند از:

• استراحت دادن به پا
• ماساژ دادن پا
• گذاشتم یخ به روی پا
• کاهش وزن
• کشش روزانه انگشتان و کف پا