خار پاشنه چیست؟
کف پای ما توسط عضلات و تاندون ها و لیگامان ها (رباط) پوشیده شده است. زمانی که فرد فشار های متعددی روی کف پا به مدت طولانی وارد کند، این لیگامان ها تحت التهاب و آسیب قرار می گیرند و در موارد پیشرفته تر با رسوب کلسیم در آن محل، زائده استخوانی ایجاد می شود.
رشد زائده استخوانی در ناحیه پاشنه پا منجر به بروز عارضه خار پاشنه می‌شود. این زائده درست در جایی که استخوان پاشنه به رباط فاشیای کف پا متصل است، ایجاد می‌شود. عوامل متعددی مانند اضافه وزن نیز در ایجاد آن نقش دارند. این عارضه به مرور زمان ایجاد می‌شود و اکثر مردم نسبت به آن بی‌اطلاع هستند، تا زمانی که احساس درد کنند. نکته جالب اینجاست که این زائده به خودی خود درد ندارد. زمانی که تیزی آن وارد بافت نرم کف پا می‌شود، احساس درد می‌کنید. این زائده لزوما با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شود. طول آن نیز می‌تواند تا ۲ سانتیمتر باشد. بیشتر بیماران از شدت درد در ناحیه داخلی پا یا پاشنه شکایت می‌کنند. برای درمان خار پاشنه پا از درمان‌های جراحی و غیر جراحی استفاده می‌شود.
علائم و نشانه های خار پاشنه چیست
- درد در ناحیه پاشنه و کف پا که این درد مخصوصا در صبح، زمانی که فرد اولین قدم ها را برمی دارد بیشتر احساس می شود
- التهاب در قسمت کف و پاشنه پا
- درد در راه رفتن، دویدن و بالا و پایین رفتن از پله ها احساس می شود که در موارد حاد، بیمار ممکن است درد شبانه نیز داشته باشد
- احساس سوزش، سفتی و درد در پاشنه پا
- زمانی که ناحیه آسیب دیده را لمس کنید، احساس گرما خواهید کرد
نکته: باید بدانید که برخی بیماران هیچگونه نشانه و علامتی را حس نمی‌کنند. گاهی اوقات تشخیص این بیماری صرفا از طریق آزمایشات تصویربرداری انجام می شود.
علت خار پاشنه چیست؟
معمولا افرادی که به خارپاشنه مبتلا هستند، از التهاب (فاشیای) کف پا رنج می‌برند. در واقع رسوب ماده معدنی کلسیم در قسمت پاشنۀ پا است که منجر به بیرون‌زدگی استخوان در این قسمت می‌شود.
چه افرادی بیشتر مستعد خارپاشنه هستند؟
- افرادی که وزن بالا دارند
- افرادی که صافی کف پا دارند
- افرادی که زمان طولانی را ایستاده هستند
- افرادی که التهاب فاشیا کف پا یا کوتاهی تاندون اشیل دارند
- آرتروز
- کفش های نامناسب
- پوشیدن دمپایی زیاد و کفش های کهنه
- وارد کردن ضربات متعدد به کف پا، این مشکل بیشتر در ورزشکارانی دیده می شود که به طور مرتب پاشنه پا را به زمین می کوبند. دوندگان بیشتر از این مشکل رنج می برند
- راه رفتن بر روی سطوح ناهموار و سخت
- افزایش سن، با بالا رفتن سن جنس بافت فاشیای پلانتار نیز تغییر می کند
درمان خار پاشنه
بعد از تشخیص پزشک که معمولا در رادیوگرافی مشخص می شود، راه های درمانی زیر برای خارپاشنه تجویز می شود.
- فیزیوتراپی:
تمرینات فیزیوتراپی و کششی می‌توانند در درمان خار پاشنه پا موثر باشند. برای نتیجه گرفتن از آنها، لازم است حرکات را به درستی و در بازه‌های زمانی معین انجام دهید. این تمرینات می‌توانند کشش عضلات پاشنه و فاشیای کف پا باشند. با پزشک متخصص در این زمینه مشورت داشته باشید. - جراحی خار پاشنه
۹۰ درصد بیماران بدون نیاز به عمل جراحی در طی ۱۰ ماه بهبود می‌یابند. اگر روش‌های معمول برای درمان خارپاشنه مفید نباشند، پزشک از جراحی برای درمان استفاده خواهد کرد. تنها افراد کمی به این نوع درمان نیاز پیدا خواهند کرد. - تزریق داروهای ضد التهابی:
گاهی اوقات شدت درد به حدی است که پزشک تزریق داروهای ضد التهابی مانند کورتیکواستروئیدها را تجویز می‌کند. این داروها درد را در سراسر قوس و پاشنه پا تسکین می‌دهند. - شاک ویوتراپی یا ESWT
درمان جدیدتر برای خار پاشنه و فاشیای پلانتار، تحت عنوان شاک ویوتراپی یا ESWT نامیده می شود. این درمان با استفاده از پالس های انرژی باعث ایجاد آسیب جزئی به بافت پلانتر فاشیا می شود. تصور می شود این آسیب های جزئی باعث ایجاد یک روند بهبود در بافت بدن می شود. شاک ویوتراپی به بیمارانی که از درمان های قبلا ذکر شده نتیجه نگرفته و گزینه های جراحی را در نظر گرفته اند، توصیه می شود. - از کمپرس سرد استفاده کنید:
کمپرس سرد شدت جریان خون در ناحیه ملتهب را کاهش می‌دهد. این امر منجر به التیام درد خواهد شد. برای این منظور می‌توانید سه تا چهار بار در روز، به مدت ۱۵ دقیقه از آن استفاده کنید. - استراحت و تغییر سبک زندگی:
اولین اقدام برای درمان خار پاشنه پا، استراحت و پرهیز از فعالیت‌هایی است که می‌تواند بیماری را شدت دهد. در این رابطه پزشک با توجه به وضعیت شما، توصیه‌های لازم را ارائه می‌کند. - استفاده از کفی های سیلیکونی مخصوص خار پاشنه:
کفی‌های مناسب، باعث می شود تا فشار به طور یکسان در کف پا پخش شود. این کفی‌ها را می‌توانید در طی روز استفاده کنید. آنها در درمان خار پاشنه پا و کاهش درد آن موثر هستند.
پد های سیلیکونی اسپنکوژل با بهترین کیفیت برای درمان خارپاشنه در فروشگاه دکتر طب موجود می باشند.
بهبودی کامل بعد از جراحی خار پاشنه به زمان نیاز دارد. در دوره نقاهت به نکات زیر توجه داشته باشید تا پاها بتوانید دوباره وزن بدن را تحمل کنند:
- استراحت دادن به پا
- استفاده از یخ
- به کار بردن تجهیزات حمایتی
روش های پیشگیری از خارپاشنه
پوشیدن کفش مناسب با کفی طبی و تمرین‌های کششی پا، بهترین راه برای پیشگیری از خار پاشنه است. کفش‌های بدون قوس و تخت و یا با پاشنۀ بسیار بلند ریسک بروز این عارضه را افزایش می‌دهند. همچنین اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که اضافه وزن دارند، باید فکری به حال آن کنید.
خارپاشنه بیشتر به دلیل فشار هایی که به پا وارد می شود، بروز می کند. با رفع این فشار ها، معمولا ریسک ابتلا به این بیماری نیز کم خواهد شد.
برای این منظور بهتر است مراقب کفش هایی که می پوشید، باشید و در انتهای روز حتما به پاهای خود رسیدگی کنید.
می توانید از کفش های طبی دکتر طب برای جلوگیری از ابتلا به خارپاشنه و همچنین راحتی و سلامت پاهای خود استفاده کنید.
